ದಟ್ಟವಾದ ಕಾಡುಗಳು, ಪ್ರಶಾಂತವಾದ ದಾರಿ, ಸೊಗಸಾದ ವನ್ಯಜೀವಿಗಳು ಹಾಗೆಯೇ ಸುಣ್ಣದ ಗೋಡೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರಸಿದ್ದಿಯಾಗಿದ್ದು ಉತ್ತರಕನ್ನಡದ ಕಾಳಿ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿರುವ ದಾಂಡೇಲಿಯು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಸಾಹಸದ ರಾಜಧಾನಿ ಎಂದು ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಪೃಕೃತಿ ಮತ್ತು ಸಾಹಸದ ನಡುವೆ ನಂಬಲಾಗದ ವಿಹಾರ ತಾಣವಾಗಿದೆ. ದಾಂಡೇಲಿಯು ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
ಒಮ್ಮೆ ಮಿರಾಶಿ ಜಮೀನುದಾರರ ವಿನಮ್ರ ಸೇವಕ ದಾಂಡೇಲಪ್ಪ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಕುಟುಂಬದ ಮಹಿಳೆಯನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತಿದ್ದನು. ಮಹಿಳೆ ಕೂಡ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿ ದಾಂಡೇಲಪ್ಪನನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗುವ ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ಮುಂದಿಟ್ಟಳು. ಆದರೆ ನಿಷ್ಠಾವಂತ ಸೇವಕ ನಿರಾಕರಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ತನ್ನ ನಿರ್ಧಾರದಿ ಮಹಿಳೆಯನ್ನು ಕೆರಳಿಸಿದನು.
ದಾಂಡೇಲಪ್ಪನ ವರ್ತನೆ ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಿ ಮಹಿಳೆ ತನ್ನ ಸಹೋದರರಿಗೆ ದಾಂಡೇಲಪ್ಪನ ಬಗ್ಗೆ ಸುಳ್ಳು ಹೇಳಿದ್ದಾಳೆ. ಇದನ್ನು ಕೇಳಿದ ಆಕೆಯ ಸಹೋದರರು ಕೋಪದಿಂದ ದಾಂಡೇಲಪ್ಪನನ್ನು ಕೊಂದು ಎರಡು ಹೋಳು ಮಾಡಿದರು. ಅವನ ತಲೆ ಮತ್ತು ದೇಹವು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಇಳಿದಿದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ಎರಡು ದೇವಾಲಯಗಳು ಅವನ ನೆನಪಿಗಾಗಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿವೆ ಮತ್ತು ಈ ಪಟ್ಟಣಕ್ಕೆ ‘ದಾಂಡೇಲಿ’ ಎಂದು ಹೆಸರು ಬಂದಿತು.
ದಾಂಡೇಲಿ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯ ಇಲ್ಲಿ ಅಪರೂಪದ ಜಾತಿಯ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದಾಗಿದೆ.ಸೋಮಾರಿ ಕರಡಿ, ಕಪ್ಪು ಪ್ಯಾಂಥರ್, ಬಾರ್ಕಿಂಗ್ ಜಿಂಕೆ, ಭಾರತೀಯ ಪ್ಯಾಂಗೋಲಿನ್, ಮಲಬಾರ್ ದೈತ್ಯದ ಅಳಿಲು ಹೀಗೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಸಸ್ತನಿಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದು.ಕ್ಯಾಸ್ಟ್, ಮಲಬಾರ್ ಪೈಡ್ ಹಾರ್ನ್‌ ಬಿಲ್, ಬ್ಲೂ-ಥೋಟೆಡ್ ಬಾರ್ಬೆಟ್, ಪೆರೆಗ್ರಿನ್ ಫಾಲ್ಕನ್ ಮುಂತಾದ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಪ್ರಕೃತಿ ಪ್ರಿಯರಿಂದ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ನಿತ್ಯಹರಿದ್ವರ್ಣ ಮತ್ತು ಪತನಶೀಲ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ನಡುವೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಔಷಧೀಯ ಸಸ್ಯಗಳಿವೆ.
ದಾಂಡೇಲಪ್ಪ ದೇವಸ್ಥಾನ ದಾಂಡೇಲಪ್ಪ ದೇವಾಲಯವು ಮಹರ್ಷಿ ಭೂಮಾಲೀಕರಿಗೆ ತನ್ನ ಜೀವನದ ಕೊನೆಯವರೆಗೂ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ದಾಂಡೇಲಪ್ಪ ದೇವರಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ಈ ನಗರವು ದೇವತೆಯ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಈ ಹೆಸರನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.
ದಾಂಡೇಲಿಯಲ್ಲಿ ರಿವರ್ ರಾಫ್ಟಿಂಗ್ ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿರುವ ಕಾಳಿ ನದಿಯ ಮೇಲಿರುವ ದಾಂಡೇಲಿಯು ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ವೈಟ್ ವಾಟರ್ ರಾಫ್ಟಿಂಗ್‌ಗೆ ಉತ್ತಮ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ. 12 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ವಿಸ್ತಾರದಲ್ಲಿ ಗ್ರೇಡ್ 2 ಮತ್ತು 3 ರಾಪಿಡ್‌ಗಳಿವೆ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರರು ಮತ್ತು ಹವ್ಯಾಸಿಗಳಿಗೆ ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ.ಕ್ರೀಡೆಗಾಗಿ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಹಲವಾರು ಸೆಟಪ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸ ಪೂರೈಕೆದಾರರು ಇವೆ. ವಿವಿಧ ವರ್ಗಗಳ ರಾಪಿಡ್‌ಗಳಿವೆ. ಇದು ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಿಂದ 1,800 ಅಡಿ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ದಟ್ಟವಾದ ಉಷ್ಣವಲಯದ ಕಾಡುಗಳಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿದೆ.
ಕವಲ ಗುಹೆಗಳು ಈ ಸುಣ್ಣದ ಗುಹೆಗಳು ತಮ್ಮ ಅಂಕುಡೊಂಕಾದ ಸುರಂಗಗಳು ಮತ್ತು 375 ಪ್ರವೇಶ ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳನ್ನು ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಂದ ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವು ಹಾವು ಮತ್ತು ಬಾವಲಿಗಳ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿರುವ ಶಿವ ಭಕ್ತರ ಪ್ರಮುಖ ಆಕರ್ಷಣೆಯಾಗಿದೆ.
ಉಳವಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ಉಳವಿ ದೇವಾಲಯವು 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಲಿಂಗಾಯತ ಸಂತನಾಗಿದ್ದ ಚನ್ನಬಸವಣ್ಣನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಲಿಂಗಾಯತ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಪವಿತ್ರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಗೋವಾದಿಂದ ಸುಮಾರು 97 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದ್ದರೆ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ದಾಂಡೇಲಿಯಿಂದ ಕ್ರಮವಾಗಿ 75 ಮತ್ತು 90 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಎರಡು ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ಪಟ್ಟಣಗಳಾದ ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ ಮತ್ತು ಬೆಳಗಾವಿಯಿಂದ ಇದನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಬಹುದು. ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ದಾಂಡೇಲಿಯು 459 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ.
