ಕಳಸ್ತ್ಯ ದೇವಾಲಯದ ಕಡತದಲ್ಲಿ ಅಗತ್ಯ ಉಲ್ಲೇಖಿತ ಹೊರನಾಡ ಹೋರಾಟ ಶ್ರೀ ಅನ್ನಪೂರ್ಣೇಶ್ವರಿ .
ಶಿವನು ಬ್ರಹ್ಮ ಹತ್ಯಾ ಪಾಪ ನಿವಾರಣೆಗಾಗಿ ನಾನಾ ಕಡೆ ಅಲೆದಾಡಿದನು.ಕೊನೆಗೆ ಸುಂದರ ಕಾಡುಳ್ಳ ಸಹರಿ ತಪ್ಪಲಿಗೆ ಬಂದನು.
ತತ್ರ ಘೋರಂ ತಪಃ ಕೃತ್ವಾ
ಲಿಪ್ತ ದೋಷಮಮಾರ್ಜಯತ್ |
ಜಾಹ್ನವೀ ತೋಯಪತೇನ
ಮಹಾನ್ ಹೃದಃ ಸಮಾಭವತ್ ||*
ಅಲ್ಲಿ ಘೋರ ತಪಸ್ಸನ್ನು ಮಾಡಿ ಅಂಟಿದ ಪಾಪವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡನು. ಗಂಗಾಜಲದ ಅಭಿಷೇಕದಿಂದಾಗಿ ಒಂದು ಸರೋವರವು ಉಂಟಾಯಿತು.
ಸಃ ಹೃದಃ ವರದಾ ನಾಮ್ನಾ
ವಿಖ್ಯಾತ ಜಗತೀತಲೇ |
ನಾನಾ ತೀರ್ಥೈ ಚ ಸಂಯುಕ್ತಃ
ಶೈವ ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಸಮಾ ಭವತ್ ||
ಹಳ್ಳವು ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ವರದಾ ಎಂದು ಪ್ರಖ್ಯಾತವಾಯಿತು.
ತತಂ ಸಂ ಕುಟಜಾನಾಮ
ಪರ್ವತಂ ಪ್ರತಿ ಪ್ರಸ್ಥಿತಃ |
ಪಾರ್ವತಿ ಸಹಿತಃ ಶುಭಂಃ
ಸಾನಂದಮಯ ಮುಷಿತ ವಾನ್
ಅಲ್ಲಿಂದ ಪಾರ್ವತಿ ಸಹಿತನಾದ ಪರಶಿವನು ಕೊಡಚಾದ್ರಿ ಪರ್ವತದ ಕಡೆಗೆ ಹೊರಟು ಆನಂದದಿಂದ ವಾಸಿಸ ತೊಡಗಿದನು.
ವಿಶ್ವನಾಥ ಸ್ವಯಂ ಶಂಭು
ಪ್ರಸ್ಥಿತಃ ಕಲಶಂಪ್ರಿತಿ |
ತತ್ರತ್ಯ ರಮ್ಯತಾಃ ದೃಷ್ಟ್ವ
ತದ್ದೇಶೇ ಸ ಸ್ಥಿತಃ ಮುದಾ ||
ವಿಶ್ವನಾಥನೇ ಆದ ಶಂಭು ಕಳಸಾದ ಕಡೆಗೆ ಹೊರಟನು ಅಲ್ಲಿಯ ಪ್ರಕೃತಿ ರಮಣೀಯತೆಯ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ನೋಡಿದ ಅವನು ಅಲ್ಲಿಯೆ ಆನಂದದಿಂದ ನೆಲೆನಿಂತನು.
*ಅನ್ನಪೂರ್ಣ ಮಹಾದೇವೀ
ಮಹೇಶ ಪ್ರಾಣವಲ್ಲ ಬಾ|
ಜೀವಿನಃ ದುಃಖ ನಾಶಾರ್ಥಂ
ಸ್ಥಿತಾ ತ್ರ ಮಹಾಂಗಣೇ ||
ಮಹೇಶನ ಪ್ರಾಣವಲ್ಲಬೆಯೂ, ಮಹಾದೇವಿಯೂ ಆದ ಅನ್ನಪೂರ್ಣೇಯು ಜೀವಿಗಳ ದುಃಖ ಸಮನಕ್ಕಾಗಿ ಆ ಮಹಾ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ನೆಲೆ ನಿಂತಳು.
ಅನ್ನದಾ ಪನಾದಾ ದೇವೀ
ಜೀವಿನಾಮ ಭಯಂಕರೀ |
ಪೊರಾನಾಡು ಇತಿವಿಪಿನೇ
ಸ್ಥಿತಾ ಲೋಕ ಹಿತಾಯ ಚ ||
ಅನ್ನದಾತೆಯೂ, ಜಲದಾತೆಯೂ ದೇವಿಯೂ, ಜೀವಿಗಳಿಗೆ ಅಭಯ ನೀಡುವವಳೂ ಆಗ ಅನ್ನಪೂರ್ಣೇಶ್ವರಿಯು ಪೊರನಾಡು ಎಂಬ ಮಹಾರಣ್ಯದಲ್ಲಿ ಲೋಕಹಿತಕ್ಕಾಗಿ ನಿಂತಳು.
ಅಗಸ್ತ್ಯೋ ನಾಮ ಮಹರ್ಷಿಃ
ಯಾತ್ರಾರ್ಥೀ ಸನ್ ಪ್ರಸ್ಥಿತಃ |
ದೇವಿಂ ಅನ್ನಪೂರ್ಣಾಂ ವೀಕ್ಷ್ಯ
ಆನಂದಪೂರತೋಭವತ್ಪುರ ||
ಅಗಸ್ತ್ಯ ಮಹರ್ಷಿಗಳು ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಯಾಗಿ ಹೊರಟು ಇಲ್ಲಿ ದೇವಿ ಅನ್ನಪೂರ್ಣೆಯನ್ನು ನೋಡಿ ಆನಂದ ಪೂರ್ಣರಾದರು.
ದೇವಿ ಮನ್ನ ಪೂರ್ಣಾಂ ನತ್ವಾ
ನಾನಾದ್ರೆವ್ಯ್ಯೆ ರಪೂಜಯೇತ್ |
ಅಶೋಕಾದಿ ಗಂಧ ಪುಫ್ರೈ
ದೇವೀಮರ್ಚಯತ್ ಮುದಾ||
ದೇವಿ ಅನ್ನಪೂರ್ಣಗೆ ನಮಸ್ಕರಿಸಿ ನಾನಾ ದ್ರವ್ಯಗಳಿಂದ ಅರರ್ಚಿಸಿದರು.ಅಶೋಕ ಮೊದಲಾದ ಪರಿಮಳದ ಹೂವುಗಳಿಂದ ದೇವಿಯನ್ನು ಪೂಲೂಜಿಸಿದರು.
ದಕ್ಷಿಣ ಕಾಶೀತಿ ಖ್ಯಾತಂ
ಭದ್ರಾ ತೀರೇ ಪ್ರವಾಧಿತಮ್ |
ಅತ್ರ್ವೈವ ಕಲಶೇಶಾಖ್ಯಃ
ಸ್ಥಿತವಾನ್ ಜಗದೀಶ್ವರಃ ||
ಇದು ದಕ್ಷಿಣ ಕಾಶಿ ಎಂದೇ ಪ್ರಖ್ಯಾತಿವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿಯೇ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರನು ಕಾಲೖಶೇಶ್ವರನೆಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಪ್ರಖ್ಯಾತನಾಗಿದ್ದಾನೆ.
ಭೂಪಾಲಃ ಶೃತಬಿಂದ್ವಾಖ್ಯಃ
ಸ್ವಪಾಪ ಶಮನಾಯ ಚ ¡
ಪಂಚ ಸ್ನನಗಟ್ಟ ನಂತರ
ಆಕಾರಯನ್ಮಹಾವನೇ ||
ಶೃತಬಿಂದುವೆಂಬರಾಜನು ತನ್ನ ಪಾಪ ವಿಮೋಚನೆಗಾಗಿ ಈ ಮಹಾಮನದಲ್ಲಿ ಐದು ಸ್ಥಾನ ಘಟ್ಟಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದನು.
ಅಂಬಾಘಟ್ಟಃ ಕಾಶ್ಚಿ ದೇಖ
ಸ್ನಾನಘಟ್ಟೇಷು ಪಾವನಂ |
ವಾರಿಪಾತೇನ ಸಂಯುಕ್ತ
ಶುದ್ಧಸ್ಪಟಿಕ ನಿರ್ಮಲಃ ||
ಅಂಬ ಘಟ್ಟವೆಂಬುದು ಸ್ಥಾನ ಘಟಕಗಳಲ್ಲಿ ಪಾವನವಾಗಿದೆ. ಆ ಘಟಕವು ಪಾತಾಲದಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು ಶುದ್ದ ಸ್ಪಟಿಕ ನಿರ್ಮಲವಾಗಿದೆ.
ತತ್ರಾಸ್ತಿ ಶಿಲಾಮಹತೀ
ಮಾಧವಾಖ್ಯೇನ ಶೋಭಿತಾ|[
ನಾನಾ ಸರಃ ವಿಶೇಷೇಣ
ಶೋಭಿತ ಮತ್ರ ಭೂತಲೇ,||
ಇಲ್ಲಿ ಮಾಧವನೆಂಬ ಮಹಾ ಶಿಲೆ ಇದೆ.. ಇಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾದ ಹಲವಾರು ಸರೋವರಗಳಿದ್ದು ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಶೋಭಿಸುತ್ತವೆ.
